Nowa wersja normy ISO 9001:2015, po wielu miesiącach prac związanych z jej aktualizacją, ujrzała światło dzienne we wrześniu ubiegłego roku. Wprowadziła ona wiele nowych elementów, które mają pomóc firmom działającym zgodnie z jej wymaganiami osiągnąć trwały sukces.
Jednym z takich elementów jest niepewność. Niepewność zaś od zawsze wiązała się z ryzykiem, którym jak wszystkim wokół nas, trzeba zarządzać. Zarządzanie ryzykiem jest nowym elementem normy ISO 9001:2015.
Zarządzanie ryzykiem stało się jednym ze stałych zagadnień we wszystkich obszarach związanych z zarządzaniem. Temat ten poruszany jest w normach: ISO 14001, OHSAS (PN-N 18001), ISO/IEC 27001, ISO/IEC 22301, czy w ISO 22000.
Ze względu na nowy sposób opracowywania norm, każdy standard z obszaru systemów zarządzania będzie zbudowany według trzech zasad:
Zastosowanie tego podejścia powoduje, że nie rozmawiamy już o zagrożeniach bezpieczeństwa żywności, zagrożeniach środowiskowych, zagrożeniach bezpieczeństwa i higieny pracy, czy zagrożeniach związanych z bezpieczeństwem informacji, ale o ryzykach.
Rozpoczynając przygodę związaną z interpretacją nowych wymagań normy ISO 9001:2015 zaczęliśmy od jej tłumaczenia. Pierwsza wersja tłumaczenia dwóch bardzo ważnych słów „risk and opportunities" brzmiała „zagrożenia i szanse". Kierując się uwagami zawartymi w normie, o tym, że ryzyko może być pozytywne i negatywne, doszliśmy do wniosku, że ryzyka pozytywne to „szanse", a ryzyka negatywne to „zagrożenia". Podążając dalej w tym kierunku, słowa „risk and opportunities" przetłumaczyliśmy, jako „ryzyko i możliwości" (mając na uwadze, że istnieją dwa rodzaje ryzyk: pozytywne (szanse) i negatywne (zagrożenia)).
Czym w takim razie są „możliwości"?
„Możliwość" według słownika języka polskiego to ewentualność, okazja, potencjał, widok na coś lub wreszcie sposobność.
„Sposobność" zaś to sprzyjająca okoliczność, okazja do zrobienia czegoś.
Poszukując różnych wytycznych, jak prawidłowo interpretować wspomniane terminy, dotarliśmy do materiałów Międzynarodowej Organizacji Normalizacyjnej (International Organization for Standardization = ISO), z których wynika, że wyraz „opportunities" „możliwości" nie jest pozytywną stroną ryzyka, czyli nie jest szansą. Z tego też można wysnuć wniosek, że wyraz „risk" nie jest zagrożeniem.
Dodatkowo, w materiale tym znalazła się informacja, że „opportunities" - „możliwości" to zestaw okoliczności, które pozwalają na wykonanie czegoś. Wykorzystanie tych możliwości (sposobności) lub nie, niesie ze sobą różne poziomy ryzyka.
Według ISO słowo „opportunities" oznacza możliwości, sposobność wykonania czegoś lub nie wykonania czegoś. Tym samym, wykonanie lub nie wykonanie czegoś, wpływa na poziom ryzyka.
Podsumowując, słowa "risk and opportunities" - „ryzko i możliwości" są ważne i od ich poprawnego przetłumaczenia zależeć będzie, czy duch zawarty w tych pojęciach będzie w prawidłowy sposób przeniesiony i utrwalony wśród użytkowników norm systemów zarządzania.
Zgodnie z nowymi zasadami budowy norm, o których wspomnieliśmy na początku, sposób tłumaczenia tych słów powinien być taki sam we wszystkich normach. Dzięki temu łatwiej będzie osiągnąć spójną integrację systemów zarządzania. Jak zakończy się ta historia dowiemy się wszyscy po opublikowaniu polskiej wersji językowej normy ISO 9001:2015.
Autorzy: Paweł Dąbrowski – Dyrektor Zarządzający; Katarzyna Wasiak – Specjalista ds. Certyfikacji