MAPA PROCESU
Mapa procesu obrazuje ciąg realizowanych zadań. Jest to graficzne przedstawienie procesu bądź zespołu procesów z ich wzajemnymi powiązaniami. Są to chronologiczne uporządkowane działania, występujące w danym procesie. Metoda przedstawia strukturę procesu, a także zależności, które występują między jego składowymi, dzięki czemu można dostrzec słabe punkty procesu.
Tworzenie mapy procesu odbywa się w kilku krokach:
DIAGRAM ISHIKAWY
Znany też jako diagram rybiej ości, używany jest do ilustrowania związków przyczynowo-skutkowych. Głównym zadaniem tej metody jest zdefiniowanie przyczyny źródłowej (ang. Root Cause). Pomaga zobrazować złożoność sytuacji i związków zachodzących w analizowanych czynnikach.
Opracowując diagram Ishikawy, należy jasno określić skutek, który będzie analizowany. Stanowi on główną oś, „kręgosłup” wykresu, czyli zwięzłą definicję problemu. Poszczególne ości ryby służą do zdefiniowania potencjalnych przyczyn problemu.
Chcąc przystąpić do analizy konkretnych problemów z wykorzystaniem diagramu Ishikawy konieczne jest spełnienie kilku warunków. Niezbędne jest w tym przypadku stwierdzenie wystąpienia skutku, a także określenie wszelkich możliwych przyczyn, które rzeczywiście mogły się przyczynić do spowodowania takiego skutku. Zgodnie z przyjętymi przez Kaoru Ishikawę założeniami przyczyny te można podzielić na 5 najważniejszych składowych (5M). Wśród nich wymienia się: Manpower (ludzi), Methods (metody), Machinery (maszyny), Materials (materiały) oraz Management (zarządzanie).
Diagram Ishikawy należy zastosować przede wszystkim w sytuacjach, w których potrzebujemy globalnego przeglądu wszystkich obszarów, ponieważ istnieje podejrzenie, że odpowiedzialnych za problem jest kilka możliwych przyczyn.
DIAGRAM PARETO
Metoda diagramu Pareto służy do identyfikacji oraz klasyfikacji problemów. Głównym celem tej techniki jest oddzielenie przyczyn istotnych od błahych, dzięki temu automatycznie nadawana jest ważność zdarzeniom i skupiamy się na najistotniejszych problemach.
Twórcą tej metody jest Vilfredo Pareto, a wyniki jego badań uogólniono w postaci zasady 20-80, która mówi: „20% elementów niejednorodnego zbioru reprezentuje 80% wartości danej cechy w całej zbiorowości”. Wykres Pareto na bieżąco monitoruje wyniki produkcji oraz pozwala wizualizować główne problemy przedsiębiorstwa. Dzięki diagramowi możemy też zaobserwować czy wdrożone przez nas działania korygujące przyniosły oczekiwany skutek, dlatego jest on pierwszym narzędziem, które używa się, chcąc poprawić jakość produkcji.
Podczas analizy wykresu można wyodrębnić trzy grupy:
HISTOGRAM
Jest to diagram słupkowy, który przedstawia częstość występowania wartości zmiennej losowej w określonym przedziale. Służy on do graficznego przedstawienia rozkładu dowolnej cechy w badanej populacji. Zaletą tego narzędzia jest łatwość sporządzenia oraz analiza. Pomaga on: wizualizować zmienność wyników danego procesu, obrazować miejsca, na które szczególnie należy zwrócić uwagę, w celu doskonalenia procesu oraz ukazuje informacje o przebiegu procesu.
DIAGRAM KORELACJI
Diagram korelacji zwany także diagramem rozproszenia lub zależności, przedstawia dane w celu wykrycia powiązań przyczynowo – skutkowych, które występują pomiędzy zmiennymi. Wykres zależności umożliwia:
Wyróżnia się 3 rodzaje korelacji:
ARKUSZ KONTROLNY
Arkusz kontrolny to zestawienie zebranych danych, w celu wykrycia i uwidocznienia dominujących tendencji. Można porównywać dane ze źródłami historycznymi lub prowadzić obserwację aktualnej sytuacji. Metoda służy do ilościowego oceniania przebiegu procesu. Zebrane dane są poddawane analizie i ocenie. Arkusz stanowi jedynie zestawienie danych wyjściowych do analizy.
Zaletami arkusza są: krótki czas sporządzenia, niski koszt, wysoka efektywność i elastyczność, może być zastosowany we wszystkich działach organizacji.
KARTA KONTROLNA
Karta kontrolna jest elementem statystycznego sterowania procesem. Jej idea polega na ciągłej kontroli procesu. Głównym celem korzystania z karty jest monitorowanie zmienności procesu i ukazanie wszelkich odchyleń w procesie które mogą wpływać na jakość otrzymywanych rezultatów procesu. Na zmienność procesu wpływają przyczyny specjalne i losowe, a karta pozwala na ich odróżnienie i analizę. Przyczyny losowe związane są z naturalną zmiennością procesu i wpływają na rozpiętość uzyskanych wartości danych, natomiast przyczyny specjalne obrazują niepożądaną zmienność w procesie.
Karta kontrolna jest narzędziem stosowanym do monitorowania procesu. Dzięki niej można zauważyć zmienność przebiegu procesu oraz wychwycić trendy niestabilności. Pozwala ona również na przewidywanie kolejnych zmian i podjęcie działań korygujących co prowadzi do regulacji procesu.