Niedawno opisywaliśmy normę ISO 50004, która zawiera wiele praktycznych wskazówek dotyczących wdrożenia Systemu Zarządzania Energią (SZE) w organizacji. Dziś pora na kolejną normę, która może być szczególnie przydatna dla małych i średnich przedsiębiorstw, nie mających odpowiednich zasobów na kompleksowe wdrożenie Systemu Zarządzania Energią zgodnego z ISO 50001. Mowa o ISO 50005:2021 - Systemy Zarządzania Energią — Wytyczne dotyczące wdrażania etapowego.
Norma ISO 50005 opublikowana została we wrześniu 2021 roku. Ma ona na celu umożliwienie organizacjom inicjowanie i doskonalenie praktyk zarządzania energią poprzez systematyczne podejście i podejmowanie uzasadnionych wysiłków, biorąc pod uwagę ich zasoby i kontekst, w celu ciągłej poprawy wydajności energetycznej.
W tym celu ISO 50005 określa, w jaki sposób organizacje mogą krok po kroku, we własnym tempie podążać ścieżką prowadzącą do wdrożenia kompleksowego Systemu Zarządzania Energią, za pomocą 12 kluczowych elementów, z których każdy podzielony został na 4 poziomy dojrzałości. Na podstawie analizy aktualnego stanu własnych praktyk zarządzania energią, organizacje mogą wybrać odpowiednią dla nich szybkość wdrożenia i pożądany poziom dla każdego elementu.
Elementy i poziomy opisują model, który organizacje mogą wykorzystać do określenia obecnego poziomu dojrzałości i wyznaczenia konkretnych celów w odniesieniu do pożądanego poziomu dojrzałości Systemu Zarządzania Energią. Ma to na celu promowanie systematycznego i stopniowego podejścia do wdrażania SZE.
Dwanaście kluczowych elementów ISO 50005
1. Kontekst organizacji - identyfikacja i uwzględnienie kwestii zewnętrznych i wewnętrznych istotnych dla efektywności gospodarowania energią w organizacji. W szczególności wiąże się to z poprawą wydajności energetycznej, uwzględnieniem wymogów prawnych oraz zarządzaniem wpływem wszelkich zidentyfikowanych szans i zagrożeń.
2. Przywództwo – określa zadania i obowiązki najwyższego kierownictwa w ramach SZE. Aby umożliwić ciągłą poprawę wydajności energetycznej, najwyższe kierownictwo powinno zapewnić niezbędne zasoby dla zespołu energetycznego i zapewnić wdrożenie odpowiednich środków SZE.
3. Zasoby - należy zapewnić dostępność do niezbędnych zasobów, takich jak personel posiadający odpowiednie kompetencje, technologia, dane. Należy również wyznaczyć zespół ds. zarządzania energią lub specjalistę ds. energii, a efektywność energetyczna i SZE muszą być uwzględnione w planowaniu budżetu.
4. Raport energetyczny - aby zrozumieć możliwości w zakresie oszczędności i ciągłego doskonalenia, należy zidentyfikować rodzaje i ilości wykorzystywanej energii.
5. Ustalenie wskaźników efektywności energetycznej - aby mierzyć i monitorować wydajność energetyczną organizacji, należy zdefiniować odpowiednie wskaźniki wydajności energetycznej. Dzięki temu będzie można ustalić, czy cele energetyczne zostały osiągnięte lub czy konieczne będzie podjęcie działań naprawczych.
6. Cele, cele energetyczne i plany działania – ustanawiane są cele i cele energetyczne, a także plany działania wspierające osiągnięcie tych celów. Podejście etapowe pozwala organizacji rozważyć, jakie cele i cele energetyczne chciałaby osiągnąć w pierwszej kolejności.
7. Kompetencje i świadomość - należy wdrożyć działania mające na celu promowanie zachowań energooszczędnych wśród pracowników, tak aby ich działania przyczyniały się do ciągłego doskonalenia. Należy również zadbać o kompetencje personelu poprzez określenie ich wymaganego poziomu i odpowiednie dalsze szkolenie.
8. Eksploatacja i konserwacja - regularne wdrażanie i optymalizacja praktyk operacyjnych i konserwacyjnych ma fundamentalne znaczenie dla utrzymania i ciągłej poprawy wydajności energetycznej.
9. Zaopatrzenie i projektowanie - celem jest regularna ocena dostawców i zakupionych produktów pod kątem ich efektywności energetycznej. Należy poinformować, że efektywność energetyczna jest dla organizacji jednym z kluczowych kryteriów oceny i wyboru dostawców oraz produktów. W ten sposób organizacja może dodatkowo motywować podmioty zewnętrzne do energooszczędnego działania.
10. Procedury komunikacji i kontroli - celem jest ustanowienie procesu komunikacji i obsługi udokumentowanych informacji związanych z Systemem Zarządzania Energią.
11. Monitorowanie i pomiar - Analiza i ocena wyników energetycznych jest kluczem do zrozumienia, czy podejmowane działania przyczyniły się do realizacji określonych celów i celów energetycznych, czy też potrzebne są działania naprawcze.
12. Przegląd zarządzania - Aby zapewnić skuteczność SZE, wymagane jest przeprowadzanie przeglądów zarządzania. Najwyższe kierownictwo organizacji powinno odpowiedzieć na następujące pytania: Czy System Zarządzania Energią działa zgodnie z oczekiwaniami? Czy osiągnięto oczekiwane rezultaty? Czy wymagane są działania naprawcze? Czy niezbędne są dodatkowe zasoby?
Każdy z 12 kluczowych elementów określonych w normie ISO 50005 podzielony został dodatkowo na 4 poziomy dojrzałości. Reprezentują one stopniowanie od niskiego poziomu doświadczenia w zarządzaniu energią do poziomu zbliżającego się do zgodności z wymaganiami ISO 50001. System zarządzania zbudowany zgodnie z wymaganiami normy ISO 50005 może zostać w przyszłości rozbudowany w taki sposób aby spełnić wszystkie wymagania ISO 50001.
Norma ISO 50005 jest zatem idealnym rozwiązaniem dla małych i średnich przedsiębiorstw oraz wszystkich organizacji, które dopiero rozpoczynają swoją przygodę z Systemem Zarządzania Energią i nie posiadają odpowiednich zasobów do jednorazowego kompleksowego wdrożenia systemu. Dzięki etapowemu podejściu, organizacje mogą dostosować tempo wdrażania do swoich indywidualnych potrzeb i możliwości oraz systematycznie poprawiać swoją wydajność energetyczną.
Jeśli chcesz dowiedzieć się w jaki sposób poprawić efektywność energetyczną Twojej organizacji i jak zmniejszych koszty zużycia energii skontaktuj się z nami.