Nowa dyrektywa NIS 2, stanowiąca rozwinięcie i aktualizację oryginalnej dyrektywy NIS (Network and Information Systems) z 2016 roku, stanowi kluczowy element legislacyjny w dziedzinie cyberbezpieczeństwa w Unii Europejskiej. Celem tej dyrektywy jest wzmocnienie odporności cybernetycznej kluczowych sektorów gospodarki i usług cyfrowych państw członkowskich UE. Znaczenie dyrektywy NIS2 wynika z rosnącej zależności społeczeństw i gospodarek od sieci i systemów informatycznych, a także z rosnącej liczby i skali zagrożeń cybernetycznych.
Wprowadzona 16 stycznia 2023 roku Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2022/2555 z dnia 14 grudnia 2022 r. w sprawie środków na rzecz wysokiego wspólnego poziomu cyberbezpieczeństwa na terytorium Unii, nazywana w skrócie NIS2 rozszerza zakres swojego poprzednika poprzez obejmowanie większej liczby sektorów i typów usług, w tym dostawców usług cyfrowych i krytycznej infrastruktury, takich jak energia, transport, zdrowie, i finanse. Wprowadza ona bardziej rygorystyczne wymagania dotyczące zarządzania zagrożeniami cybernetycznymi, zgłaszania incydentów bezpieczeństwa, a także wprowadza ostrzejsze sankcje za niezastosowanie się do przepisów. Nowe przepisy wejdą w życie już od 17 października 2024 roku.
Znaczącą zmianą wprowadzoną przez NIS 2 jest podział na podmioty kluczowe i ważne. Zastępuje on poprzednią kategoryzację, która obejmowała operatorów usług kluczowych, dostawców usług cyfrowych oraz podmioty publiczne.
Zgodnie z nową dyrektywną za podmioty kluczowe uznawane są podmioty z sektorów:
Z kolei w kategorii podmiotów ważnych znajdują się:
Wprowadzenie dyrektywy NIS2 niesie ze sobą rygorystyczne konsekwencje finansowe dla tych, którzy nie dostosują się do jej wymogów. Dla podmiotów kluczowych, które nie stosują się do przepisów dotyczących zarządzania ryzykiem lub zgłaszania incydentów, przewidziane są znaczące kary administracyjne, które mogą osiągnąć poziom do 10 mln euro lub 2% całkowitego rocznego obrotu. Tymczasem podmioty uznane za ważne mogą zostać obciążone grzywną do 7 mln euro lub 1,4% ich całkowitego rocznego obrotu.
1. Rozszerzenie zakresu i zasięgu: NIS 2 poszerza zakres dyrektywy NIS, obejmując szerszą gamę sektorów i usług, które są teraz uważane za kluczowe z punktu widzenia cyberbezpieczeństwa. Oprócz tradycyjnych sektorów infrastruktury krytycznej, jak energetyka, transport i zdrowie, dyrektywa NIS2 obejmuje także nowe sektory, takie jak sektor cyfrowy (np. platformy mediów społecznościowych, centra danych), administracja publiczna, oraz przedsiębiorstwa o szczególnym znaczeniu gospodarczym lub społecznym.
2. Zwiększenie wymogów dotyczących bezpieczeństwa: Jednym z kluczowych elementów dyrektywy jest zaostrzenie wymogów dotyczących środków bezpieczeństwa i zarządzania ryzykiem. Organizacje z sektorów objętych dyrektywą muszą stosować odpowiednie środki techniczne i organizacyjne, aby zarządzać ryzykami cybernetycznymi i zapewnić wysoki poziom bezpieczeństwa sieci i informacji.
3. Obowiązek zgłaszania incydentów: Dyrektywa NIS 2 nakłada na organizacje obowiązek szybkiego zgłaszania poważnych incydentów cybernetycznych do właściwych krajowych organów. Zwiększa to przejrzystość i pozwala na lepszą koordynację reakcji na incydenty na poziomie krajowym i unijnym.
4. Wzmocnienie nadzoru i egzekwowania: Dyrektywa przewiduje zwiększenie uprawnień krajowych organów nadzorczych w zakresie kontroli i egzekwowania przepisów. Wprowadza również bardziej rygorystyczne kary za naruszenia, co ma na celu zapewnienie większej skuteczności przepisów.
5. Współpraca i koordynacja: NIS 2 promuje lepszą współpracę między państwami członkowskimi oraz między sektorami publicznym i prywatnym w dziedzinie cyberbezpieczeństwa. Ma to na celu nie tylko szybszą reakcję na incydenty, ale także wymianę najlepszych praktyk i wiedzy eksperckiej.
6. Edukacja i świadomość: Dyrektywa podkreśla również znaczenie edukacji i podnoszenia świadomości na temat zagrożeń cybernetycznych, zarówno wśród decydentów, jak i użytkowników końcowych.
Zarządzanie ryzykiem stanowi ważny element dyrektywy NIS 2, która nakłada na podmioty kluczowe szereg wymagań w tym zakresie. Te wymagania odnoszą się do sposobu identyfikacji, oceny i zarządzania ryzykiem cybernetycznym. Poniżej szczegółowo opisano te wymagania:
Te wymagania dyrektywy NIS 2 mają na celu nie tylko zapewnienie odpowiednich środków technicznych i organizacyjnych dla ochrony przed zagrożeniami cybernetycznymi, ale także stworzenie kultury bezpieczeństwa i świadomego zarządzania ryzykiem wśród organizacji operujących w sektorach krytycznych dla funkcjonowania społeczeństwa i gospodarki.
ISO/IEC 27001 to międzynarodowa norma określająca wymagania dla systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji (ISMS). Jest to szeroko stosowany standard, który pomaga organizacjom zabezpieczyć przetwarzane informacje poprzez wdrożenie odpowiednich procedur i polityk.
System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (ISMS) według ISO/IEC 27001 opiera się na szeregu kluczowych elementów, które są niezbędne do efektywnego zarządzania bezpieczeństwem informacji w organizacji. Te elementy obejmują m.in.:
Zarządzanie ryzykiem jest fundamentalnym elementem ISO/IEC 27001 i odgrywa kluczową rolę w zapewnieniu efektywnego Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (ISMS). Proces ten obejmuje kilka krytycznych kroków:
W ramach ISO/IEC 27001, procedury bezpieczeństwa informacji są zasadniczymi elementami Systemu Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji (ISMS). Procedury te są zaprojektowane, aby zarządzać i minimalizować różne ryzyka związane z bezpieczeństwem informacji. Poniżej przedstawiono i krótko opisano wybrane procedury:
Wdrożenie normy ISO/IEC 27001 stanowi istotny krok w kierunku zgodności z wymaganiami dyrektywy NIS 2, oferując strukturalne i procesowe wsparcie dla organizacji. Norma ta, koncentrując się na szczegółowym zarządzaniu ryzykiem i wdrażaniu odpowiednich środków kontrolnych, zapewnia solidną podstawę dla efektywnego zarządzania bezpieczeństwem informacji, co jest również kluczowym elementem NIS 2.
Zarządzanie ryzykiem, będące rdzeniem ISO/IEC 27001, harmonizuje się z naciskiem dyrektywy NIS 2 na efektywne zarządzanie ryzykiem cybernetycznym. Procesy i strategie identyfikacji, oceny i postępowania z ryzykiem zgodnie z ISO/IEC 27001 mogą być stosowane do spełnienia specyficznych wymagań NIS 2, co umożliwia organizacjom efektywne dostosowanie się do obu dokumentów.
Ponadto, ISO/IEC 27001 zawiera rekomendacje dotyczące środków kontrolnych i polityk bezpieczeństwa, które są zgodne z oczekiwaniami dotyczącymi ochrony sieci i systemów informatycznych w NIS 2. Wdrożenie tych środków może pomóc w osiągnięciu zgodności z dyrektywą, szczególnie w zakresie ochrony infrastruktury krytycznej i usług cyfrowych.
Procedury reagowania na incydenty, wymagane przez ISO/IEC 27001, są również kluczowe dla spełnienia obowiązków zgłaszania incydentów w ramach NIS 2. Skuteczne procedury reagowania na incydenty i ich komunikacji z odpowiednimi organami regulacyjnymi są istotne zarówno dla ISO/IEC 27001, jak i NIS 2.
Ponadto, zarówno ISO/IEC 27001, jak i NIS 2 podkreślają znaczenie dokumentacji i raportowania. Implementacja ISO/IEC 27001 umożliwia organizacjom efektywne prowadzenie szczegółowej dokumentacji ich systemów zarządzania bezpieczeństwem informacji, co jest w pełni zgodne z wymaganiami dokumentacyjnymi określonymi w NIS 2.
Wreszcie, zarówno ISO/IEC 27001, jak i NIS 2 podkreślają znaczenie ciągłego doskonalenia w zarządzaniu bezpieczeństwem informacji i reagowaniu na zmieniające się zagrożenia cybernetyczne. Przyjęcie podejścia do ciągłego doskonalenia, zalecanego przez ISO/IEC 27001, może pomóc organizacjom w spełnianiu nowych wymagań NIS 2 i adaptacji do ewoluującego krajobrazu cyberbezpieczeństwa.
Podsumowując, wdrożenie ISO/IEC 27001 może znacząco wspierać organizacje w dążeniu do zgodności z dyrektywą NIS2, oferując dobrze zdefiniowane ramy do zarządzania ryzykiem, środkami kontrolnymi, reagowaniem na incydenty oraz procesami dokumentacyjnymi i raportowania. Jest to szczególnie istotne w kontekście rosnącej złożoności zagrożeń cybernetycznych i zwiększających się wymagań regulacyjnych w dziedzinie bezpieczeństwa informacji.
Jeśli są Państwo zainteresowani pogłębieniem swojej wiedzy na temat certyfikacji ISO/IEC 27001 i chcieliby Państwo dowiedzieć się, jak nasza firma może pomóc w osiągnięciu zgodności i wzmocnieniu bezpieczeństwa informacji, zapraszamy do zapoznania się z naszą ofertą. Nasz zespół ekspertów oferuje kompleksowe wsparcie w procesie certyfikacji, dostosowane do indywidualnych potrzeb każdej organizacji, zapewniając, że każdy krok w tym procesie jest jasny i skuteczny. Skontaktuj się z nami, aby dowiedzieć się więcej o tym, jak możemy wspierać Państwa organizację w osiąganiu zgodności z wymaganiami dyrektywy NIS2.
Zapraszamy również do zapoznania się z ofertę szkoleń w zakresie wymagań normy ISO/IEC 27001 oraz na audytora wewnętrznego ISO/IEC 27001.