Jesień trwa w pełni, ale już teraz wielu z nas zastanawia się jak będzie wyglądać najbliższa zima. Niestety naukowcy nie mają dla nas dobrych wiadomości, szykujmy więc grube kurtki, szaliki i czapki, bowiem zima będzie sroga i długa.
Wszystkiemu winien jest Golfsztrom, inaczej mówiąc Prąd Zatokowy, który jest powierzchniowym prądem morskim północnego Atlantyku. Jednak jaki ma on związek z klimatem w Polsce?
Otóż Golfsztrom jest odpowiedzialny za wyjątkowo łagodny klimat zachodniej i północnej Europy w okresie zimowym. Jest ciepłym prądem morskim, którego początki sięgają okolic Wysp Karaibskich. Stamtąd ciepłe wody płyną na północny wschód ocierając się o wschodnie wybrzeża USA. Jego przedłużeniem od wschodnich wybrzeży USA do Europy, jest Prąd Północnoatlantycki i Prąd Norweski. Oba te prądy ogrzewają klimat w Wielkiej Brytanii oraz Norwegii i regulują klimat umiarkowany w Europie, a co za tym idzie bez wątpienia również w Polsce.
Dzięki temu, że woda w prądzie jest znacznie cieplejsza niż ta w północnej części Atlantyku, ogrzewa ona w okresie zimowym powietrze. To z kolei staje się przyczyną tego, iż zimy na Wyspach Brytyjskich i na zachodnich wybrzeżach Skandynawii są nadzwyczaj łagodne. W Wielkiej Brytanii temperatura powietrza rzadko kiedy spada poniżej 5 stopni, mrozy pojawiają się tylko czasami, częściej pada deszcz i wieje silny wiatr.
Jak potężny jest Golfsztrom stanowi fakt, że niesie on więcej (ciepłej) wody, niż wszystkie największe rzeki świata razem wzięte. To potężny strumień energii cieplnej, który opływając Europę od zachodu i północy, oddaje ciepło do atmosfery, tworząc pas cieplejszego powietrza i tym samym stale chroniąc nas od napływu bardzo mroźnego, polarnego powietrza.Zimą powietrze nad oceanem położonym na zachód od wybrzeży Norwegii jest średnio o ponad 22 stopnie Celsjusza cieplejsze niż powietrze na podobnych szerokościach geograficznych, co jest jedną z największych anomalii tego typu na Ziemi.
Na poniższym zdjęciu przedstawiona została temperatura powierzchni północno-zachodniego Atlantyku. Ameryka Północna ma kolor czarny i ciemnogranatowy, a Prąd Zatokowy – czerwony, co wyraźnie obrazuje jego siłę i wpływ na klimat.
Wraz z topnieniem wiecznych lodowców do Atlantyku wynikającym z ocieplenia klimatu dostają się coraz większe ilości chłodnej i zasolonej wody, przez co Prąd Zatokowy zaczyna słabnąć. Niektóre badania wskazują na nawet 30-procentowe zmniejszenie się aktywności tego prądu w ciągu ostatnich zaledwie 10 lat.
Niestety w tym roku prąd Golfsztrom jeszcze bardziej spowolnił swój bieg , tracąc aż 2/3 swojej siły. Najprawdopodobniej jest to skutkiem katastrofy w Zatoce Meksykańskiej związanej z gigantycznym wyciekiem ropy naftowej na platformie wiertniczej. Już pod koniec sierpnia utworzył się tam stały prąd wirowy o zamkniętym obiegu, a temperatura wody w tym regionie podniosła się aż o 7 stopni. Stały brak zasilania prądu Florydzkiego z wód Zatoki Meksykańskiej oraz rozległa plama ropy doprowadziły do obniżenia temperatury wód oceanicznych u wschodnich wybrzeży USA i zaniku Golfsztromu, który nie był w stanie zasilać Prądów: Północnoatlantyckiego i Norweskiego, co doprowadziło do gwałtownych zmian temperatur w Europie.
Z tego powodu Wielka Brytania, Irlandia, Islandia czy Norwegia doświadczą temperatur, które normalnie powinny występować na tej szerokości geograficznej. W środku zimy zamiast 5 stopni w ciągu dnia będzie minus 5 stopni, a zamiast zera stopni nocami będzie 10 stopni mrozu. Oczywiście miejscami temperatura będzie jeszcze niższa i będzie przekraczać obecną normę o nawet 15 stopni.
Utrzymanie się tej sytuacji może doprowadzić do jeszcze gwałtowniejszych zmian w najbliższych tygodniach, sprowadzając na całą Europę, katastrofalną w skutkach zimę.
Wobec tego jeszcze bardziej niepokoi teza, która mówi, że jeśli Prąd Zatokowy przestanie istnieć, grozi nam kolejna epoka lodowcowa, a w północnej części Półwyspu Skandynawskiego zacznie się znowu rozwijać lądolód.